شاخص‌های نابرابری در مرگ و میر مناطق روستایی استانهای مختلف کشور روند تغییرات در سالهای 1386 -1372

چکیده زمینه و هدف:کاهش و حذف نابرابری در وضعیت سلامت، یکی از اهداف اصلی نظامهای سلامت در دنیا است. برای دستیابی به این هدف نیاز به استفاده از روشهایی برای اندازه‌گیری نابرابریها می‌باشد. ما در این مطالعه نابرابری در شاخص‌های مرگ و میر مناطق روستایی استانهای کشور (شامل مرگ نوزادان، مرگ کودکان زیر یکسال، مرگ کودکان زیر 5 سال و مرگ و میر خام) و روند تغییرات آن طی سال‌های 1372 تا 1386 را با استفاده از شاخص‌های index of disparity (IDisp) وHighest to lowest rate ratio (RR) بررسی کردیم. روش بررسی: در این مطالعه بررسی روندها از اطلاعات تجمیعی حاصل از زیج‌های حیاتی سال‌های 86-1372در سطح استانی و شهرستانی استفاده شد. بدلیل تغییر دانشگاهها از سال 1372 تاکنون اطلاعات مربوط به سال‌های ماقبل تأسیس دانشگاه‌های جدید تا سال 1372 بازسازی گردید. مقادیرRR و IDisp برای هر شاخص در هر سال محاسبه شد و روند تغییرات آن در طول دوره 15 ساله مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: برخلاف مقادیر خود شاخص‌های مورد بررسی که روند منظم و رو به بهبودی را در همه موارد نشان می‌دادند، روند تغییرات IDisp برای شاخص‌های میزان مرگ نوزادان، میزان مرگ زیر یکسال و میزان مرگ زیر پنج سال منظم نبود و در زمان‌های مختلف تغییرات مختلفی را نشان می‌داد. مقادیر IDisp برای میزان خام مرگ افزایش یابنده بود.RR شاخص‌های مرگ و میر نیز روند نامنظمی را طی سالهای مطالعه داشت. نتیجه‌گیری: در دوره 86-1372، با وجود بهبودی واضح سطح همه شاخص‌های مورد بررسی در سطح کشور، روند تغییرات disparity بین استان‌ها به همان میزان مطلوب نبوده است. کاهش نابرابری‌های بین استانی در زمینه این شاخص‌ها، نیازمند سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های خاص و توجه به عوامل تعیین‌کننده نابرابری در استان‌هاست. کلید واژه‌ها: نابرابری در سلامت، index of disparity، highest to lowest rate ratio (RR) وصول مقاله: 15/2/89 اصلاحیه نهایی: 31/4/89 پذیرش مقاله: 24/6/89